برای حصول یک لبخند زیبا، در ادوار مختلف راههایی مثل کشیدن دندان ها و جایگزین کردن آنها با دندان مصتوعی تا روکش کردن دندان ها ، لمینیت ،ونیر کامپوزیتی و ارتودنسی دندان پیشنهاد شده است. با افزایش اطلاعات مردم و درک اهمیت دندان های دائمی، کشیدن دندان و جایگزین کردن آنها با دندان های مصنوعی ردیف شده تقریبا منسوخ شده است. اما، روش های دیگری مثل روکش کردن دندان کج، اصلاح نامرتبی دندان با ترمیم های همرنگ دندان( اصطلاحا ونیرهای کامپوزیتی )، لمینیت و ارتودنسی همچنان رایج است. اطلاع از مزایا و معایب هرکدام از روش های درمانی می تواند تاثیر بسیار مهمی بر انتخاب بیماران گذاشته و از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری نماید. در این مطلب کوتاه دو روش ردیف کردن دندان ها با ارتودنسی و لمینیت را مرور می کنیم.
اساسا مقایسه این دو روش( لمینیت و ارتودنسی) از نقطه نظر تخصصی مقایسه دو روش درمانی صحیح برای حل یک مشکل مشترک نمی باشد. درمان ارتودنسی و لمینیت در دندانپزشکی برای مشکلات متفاوتی پیشنهاد می شوند ولی متاسفانه در کشور ما، به دلیل عدم اطلاع کافی مردم ممکن است درمان لمینیت دندانها بجای درمان ارتودنسی پیشنهاد شود و با توجه به فراگیر بودن این موضوع در تبلیغات بعضی از کلینیک ها و مطب های دندانپزشکی و اهمیت حفظ سلامت دندان ها به این موضوع می پردازیم.
لمینیت چیست؟
لمینیت یک نوع رستوریشن و به عبارت ساده تر روشی برای بازسازی و بهبود دندان از بدرنگی های تاج دندانی است.در این روش به اندازه ضخامت بین نیم تا یک میلیمتر از سطح دندان تراشیده می شود و با قالبگیری از دندان در لابراتوار پوسته ای به همان اندازه که از دندان تراشیده شده از جنس سرامیک برای دندان ساخته شده و این پوسته سرامیکی توسط چسب مخصوصی بر روی دندان چسبانده میشود.
مزایای لمینیت:
نسبت به روش ونیر کامپوزیتی ثبات رنگ و استحکام در درازمدت بیشتر است و اغلب نتیجه چشمگیرتر است.
معایب لمینیت:
اغلب این روش نیاز به تراش بخشی از بافت دندان دارد.همچنین هزینه این روش نسبت به روش های دیگر مثل ونیر کامپوزیتی بیشتر است.همچنین نیاز به تعداد جلسات درمانی بیشتری دارد.
در تصویر فوق،A بطور شماتیک نشان دهنده میزان تراش و سطح تراشیده شده و عمق تراش در آماده سازی دندان برای لمینیت است.تصویر B نشان دهنده دندان طبیعی تراش خورده جهت لمینیت است. تصویر C نمایش دهنده لمینیت اماده سازی شده جهت چسباندن بر روی دندان است.
ونیر کامپوزیتی چیست؟
دندانپزشکان جهت اصلاح بدرنگی های سطح تاج دندان ،گاه از مواد همرنگ دندان به نام کامپوزیت، برای بازسازی و رفع نقایص تاج دندان استفاده می کنند.
در تصویر فوق مورد A نشان دهنده دندانهای یک بیمار در مرحله آماده سازی سطح تاج دندان برای ونیر کامپوزیتی است و مورد B نشان دهنده دندانهای همان بیمار بعد از ونیر کامپوزیتی است.
مزایای ونیر کامپوزیتی:
این روش اغلب در یک جلسه در مطب قابل انجام بوده و نیاز به قالبگیری و فرایندهای لابراتواری ندارد و سریعتر از لمینیت است و ضمنا نسبت به لمینیت هزینه کمتری دارند.
معایب ونیر کامپوزیتی:
اغلب ونیرهای کامپوزیتی به مرور دچار تغییر رنگ شده و عمر مفید آنها بطور قابل ملاحظه ای کمتر از لمینیت سرامیکی است و ممکن است هر چند ماه نیاز به پالیش مجدد و گاه تعویض داشته باشند.
مورد تجویز ارتودنسی :
درمان ارتودنسی برای اصلاح نامرتبی و شلوغی دندان ها بوده و هیچ روشی نمی تواند جایگزین آن تلقی شود. اگر مشکل دندان ها مربوط به محل قرار گیری است، جابجا نمودن و حرکت دندان تنها راه حل صحیح است.
مورد تجویز ونیر و لمینیت:
اگراندازه دندان کوچک باشد یا بدرنگی بر روی دندان ها وجود داشته باشد تنها درمان صحیح استفاده از روش های درمانی ترمیم زیبایی خواهد بود. مثلا بستن فضای اضافی بین دندان ها که ناشی از کوچکی اندازه دندان هاست به بهترین شکلی با درمان ترمیمی زیبایی و نه ارتودنسی اصلاح می شود. بنابراین، با توجه به ماهیت مشکل، روش درمانی صحیح متفاوت خواهد بود. انتخاب روش درمانی نادرست قطعا مشکلات متعددی را در پی داشته و باعث پشیمانی خواهد شد.
در بهترین حالت درمان نا مرتبی های دندانی توسط ونیر و لمینیت یک راه کوتاهتر ولی جعلی برای حصول نتایج زیبایی است که در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت عوارض و گرفتاریهایی را برای فرد در پی خواهد داشت.
در مقام مقایسه مثل این است که فردی به دلیل اضافه وزن بجای اصلاح رژیم غذایی و ورزش از داروهای مختلف که مدعی لاغری بدون عارضه هستند استفاده نماید، یقینا همگان از عوارض جدی این داروها بر روی سلامتی فرد مطلع هستند.
در ارتودنسی مشکل نا مرتب بودن دندانها بدون اثرات مخرب روی بافت سالم دندان و لثه حل می گردد.ولی در لمینیت و ونیر بخشی از دندان که به دلیل نامرتبی بیرون زده است تراشیده شده( یعنی بخشی از بافت سالم دندان را از دست خواهید داد!) و قسمتهای تو رفته دندان با مواد همرنگ دندان و یا با رویه ای از چینی( پرسلن) پر می شود.قسمتهایی از دندان که با ترمیم همرنگ برجسته تر می شود تا هم سطح دندانهای مجاور بشود خطر آسیب و بیماری لثه ای را افزایش داده و معمولا این افراد در محل دندان ونیرشده التهاب دائمی لثه خواهند داشت که از نشانه های آن خونریزی از لثه موقع گاز زدن سیب یا ساندویچ است.البته افزایش ضخامت دندان در ناحیه ای که تو رفته است هم حس ناخوشایند و احساس وجود دندان مصنوعی را به فرد می دهد.
در مقام مقایسه این کار( رفع شلوغی دندانی با ونیر و لمینیت) شبیه این است که مفصل زانوی دردناک خود را که به راحتی با درمان های نرمال و مراقبتهای استاندارد پزشکی قابل درمان است را با یک مفصل مصنوعی تعویض نمایید!!!!
متوجه باشید که در انتخاب روش درمانی روی سلامت دندانها و بافت لثه تان ریسک نکنید و درمان کوتاهتری که با هزینه کمتری قابل انجام است ولی موجب انواع و اقسام آسیبها در کوتاه مدت و بلند مدت می شود را به درمان طولانی تر و پر هزینه تری که سلامت لثه و بافتهای دندانی شما را تضمین کند ترجیح ندهید!
تصویر فوق وضعیت شلوغی دندانی بیماری را قبل از انجام درمان لمینیت نشان می دهد.
تصویر فوق نتایج پس از انجام درمان ونیر لمینیت را نشان میدهد.به افزایش جدی ضخامت تاج دندان در تصویر فوق دقت کنید! این بیمار به هیچ عنوان کاندیدای مناسبی برای درمان لمینیت نیست و بایستی شلوغی دندانی توسط ارتودنسی درمان شود.ظاهرا دندانها از بیرون هم سطح شده اند.ولی به مرور این افزایش ضخامت دندان موجب تشدید مشکلات لثه ای در محل دندانهای تو رفته شده و احساس مصنوعی بودن دندانها بخاطر افزایش ضخامت آنها به راحتی برای بیمار قابل پذیرش نیست.
توجه کنید!
هیچ صرفه جویی بدتر و ناوراتر از صرفه جویی در اموری که به سلامت بدن شما صدمه وارد می کند نیست!در درمان خود بالاترین اهمیت را به طول عمر و سلامتی بافتهای دهان و دندان بدهید و از انجام درمان های جعلی برای درمان شلوغی دندانی اجتناب کنید.