ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
تمرکز ارتودنسی پیشگیرانه بر روی حل مشکلاتی است که اگر به آنها پرداخته نشود، می توانند موجب ایجاد مشکلات و ناهنجاریهای شدیدتر در سنین بالاتر گردند.به همین دلیل اولین جلسه ویزیت با متخصص ارتودنسی در سن۷ سالگی جهت همه کودکان توصیه می گردد تا پس از معاینه، تمامی مشکلات و ناهنجاریهای موجود بررسی و کشف گردیده و سن مناسب برای شروع درمان ارتودنسی در صورت لزوم، به والدین تذکرداده شود.
عمده مشکلاتی که به محض رویت بایستی جهت مشاوره، به متخصص ارتودنسی مراجعه نمود شامل موارد زیر است:
- رویت دندان اضافه
- شلوغی شدید دندانهای قدامی
- بیرون زده بودن دندانهای قدامی یک یا هر دو فک
- به هم نرسیدن دندانهای قدامی، وقتی دندانهای خلفی روی هم قرار گرفته اند
- از دست رفتن زودتر از موعد دندانهای شیری بخاطر پوسیدگی یا ضربه یا رویش اکتوپیک( رویش از محلی غیر نرمال که موجب آسیب به ریشه سایردندانهای شیری و به ندرت دائمی و انحراف از مسیر نرمال رویشی گردد)
- ماندن بیش از حد دندانهای شیری در حالیکه دندانهای دائمی زیرین قابل رویت بوده و در حال انحراف از مسیر رویشی نرمال هستند.
- کراس بایت ها یا رابطه غیر نرمال دندانهای قدامی یا خلفی ( در قسمت منوی ناهنجاریهای دندانی بطور مفصل به آنها پرداخته شده است.)
- دیده شدن بیش از حد لثه دندانهای قدامی فک بالا
- تنفس دهانی
- عادات دهانی شامل مکیدن انگشت یا پستانک
- هر نوع ناهنجاری یا عدم تناسب بین فکی که در صورت کودک قابل رویت باشد
شایعترین مشکل در سنین پایین، از دست رفتن زودتر از موعد دندانهای شیری است که اگر بیش از ۶ ماه تا زمان رویش دندان دائمی زیرین باقی مانده باشد، موجب از دست رفتن فضا و گاه عدم رویش و نهفتگی دندان دائمی جایگزین، به دلیل کمبود فضا می گردد.معمولا دستگاههای فضا نگه دار جهت حفظ فضای دندان یا دندانهای شیری از دست رفته شامل بند و لوپ ، لینگوال آرچ و دستگاه نانس می باشد.
.هدف از گذاشتن این دستگاهها ، حفظ فضای موجود در قوس های دندانی جهت رویش صحیح و بی نقص دندانهای دائمی است.گاه با گذاشتن یک فضا نگه دار ساده و کم هزینه ، میتوان از نیاز به یک درمان ارتودنسی پیچیده و پر هزینه که در نهایت به کشیدن چندین دندان دائمی ختم می شود جلوگیری نمود.
مکیدن انگشت یا پستانک عادت بسیار شایع در دوران کودکی است که از حدود سه ماهگی شروع می شود.کودکان از این عادت لذت می برند و با مکیدن انگشت احساس آرامش می کنند. از هر ۱۰-۸ کودک هفت تا یازده ساله یک نفر بطور طولانی مدت به این عادت مبتلا می باشد و دختران بیشتر از پسران درگیر این عادت می باشند. معمولا عوارض این عادت دهانی در صورتی که قبل از ۵ سالگی قطع شود بطور نسبی قابل برگشت است. در صورتی که این عادات تا بعد از ۵ سالگی ادامه یابد موجب عوارض جدی دندانی و استخوانی گردیده و نیاز به مداخله توسط پزشک می باشد.
عوارض مکیدن انگشت یا پستانک شامل:
- تماس بین دندانهای قدامی را از بین برده و باعث فاصله عمودی(اپن بایت) بین آنها می گردد. اپن بایت ناهنجاری است که وقتی فرد دندانهای عقبی را روی هم می گذارد دندانهای جلویی به هم نمیرسند و بین آنها فاصله است .وجود این فاصله بین دندانهای جلو، گاز زدن را دچار اختلال خواهد کرد.
- باعث جلو زدگی قدامی فک بالا و عقب رفتن دندانهای قدامی فک پایین می گردد.
- باعث تنگی در فک بالا و تماسهای نا مطلوب بین دندانهای خلفی می گردد که به آن کراس بایت می گویند.
درمان جهت رفع عادت مکیدن انگشت از صحبت پزشک با کودک و تشویق و ترغیب وی به ترک عادت تا استفاده از بانداژ و چسب زخم دور انگشت، و نهایتا استفاده از پلاک های متحرک یا دستگاه ثابت جهت یادآوری متغیر است.بسیار مهم است که در صورت استفاده از دستگاه ارتودنسی، کودک درک کند که این دستگاه صرفا جهت کمک به وی بوده و نیت پزشک تنبیه کودک نیست.
