شکاف لب و کام

سندرومها و بیماری های  مادرزادی فراوانی وجود دارند که موجب ایجاد مشکلات و ناهنجاریهای ارتودنسی می گردند که خوشبختانه شیوع  بسیار کمی دارند و لذا معرفی آنها ضرورتی ندارد. ولی از بین آنها شکاف لب و کام که بیش از بقیه شایعتر است معرفی می گردد.

شکاف لب و کام:

پارگی یا بسته نشدن کامل لب را ، لب شکری و شکاف سقف دهان را شکاف کام می گویند . این بیماری در تمام کشورهای دنیا شیوع دارد و از شایع ترین ناهنجاریهای مادرزادی سر و صورت است،به طوریکه از هر ۷۰۰ تولد زنده در کل دنیا یک نفر به شکاف لب و کام مبتلا است. هر دوی این موارد از نواقص مادرزادی بوده و با درمانهای ارتودنسی و جراحی قابل درمان هستند . علاوه بر اینکه شکاف لب و کام بر روی زیبایی فرد تاثیر دارد ، ممکن است اثرات روحی و روانی مخربی بر روی بیمار داشته باشد.اما با درمان به موقع می توان از بخش عمده ای از این عوارض ، پیشگیری کرد . به طور کلی لب ها در هفته ششم حاملگی به صورت یک قطعه کامل در می آید و کام در آخر سه ماهگی اول به صورت یک قطعه کامل ایجاد می شود . هرگونه اختلالی در شکل گیری لب و کام در دوران جنینی منجر به شکاف لب و کام می گردد.

علل ایجاد شکاف لب و کام:

مجموعه ای از عوامل ژنتیکی و محیطی می توانند در بروز این مشکل موثر باشند . از جمله عوامل محیطی می توان به مصرف بعضی از داروها در دوران حاملگی ، برخی بیماریهای دوران حاملگی در مادر و مصرف سیگار و الکل و کمبود فولیک اسید در دوران بارداری اشاره نمود . سن بالای پدر، وجود استرس در دوران بارداری از عوامل دیگر ایجاد کننده شکاف لب و کام می باشد . گاه عوامل ناشناخته ای مثل جهش ژنی نیز در بروز این مشکل نقش دارند .

 

 

عوارض و مشکلات بیماران دارای شکاف لب و کام:

۱- مشکلات تغذیه ای :

شکاف لب مشکل چندانی در تغذیه کودک ایجاد نمی نماید ولیکن شکافهایی که در ناحیه کام وجود دارد باعث دشواری تغذیه کودک از سینه مادر یا شیشه شیر می گردد. برای مکیدن ، نیاز است که در دهان خلاء ایجاد گردد وجود شکاف در ناحیه کام ، مانع ایجاد خلاء می شود . کودکان دارای شکاف کام ممکن است هنگام شیر خوردن ، مقداری شیر در گلویشان بپرد و یا شیر از بینی شان بیرون بریزد استفاده از دستگاه ارتودنسی می تواند مانع انتقال شیر از دهان به بینی شود . دستگاه ارتودنسی هنگام شیر خوردن نوزاد ، در ناحیه سقف دهان بیمار قرار می گیرد و با مسدود کردن شکاف ، باعث تسهیل شیر خوردن بیمار می شود.

۲- مشکلات تکلمی :

در گروهی از بیماران دارای شکاف ، مشکلات تکلمی ایجاد می شود . این کودکان معمولاً دیرتر حرف می زنند و یا تودماغی صحبت میکنند . ترمیم شکاف باعث رفع مشکلات تکلمی می شود . این بیماران نیاز به گفتار درمانی هم خواهند داشت .

۳- مشکلات شنوایی :

هر ناهنجاری دستگاه تنفس فوقانی میتواند عملکرد شیپور استاش در گوش را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را افزایش دهد . این امر احتمال عفونت گوش میانی را زیاد می کند . کاهش شنوایی نیز نتیجه عفونت های مکرر گوش میانی است . کودکان مبتلا به شکاف کام ، باید بین ۳ تا ۶ ماهگی توسط متخصص گوش وحلق وبینی معاینه شوند .

۴- مشکلات دندانی فکی :

شکاف کام تعداد دندانها را تحت تاثیر قرار می دهد . در این بیماران غایب بودن بعضی از جوانه های دندانی و وجود دندانهای اضافه و تغییر رنگ و آنومالی هایی در شکل تاج دندانهای دائمی مساله غیر شایعی نیست. عدم وجود جوانه دندانی در فک بالا و عوارض ناشی از جراحی های قبلی باعث میشود که فک بالا دچار کاهش رشد شود . اغلب در این بیماران تنگی کام وجود داشته و بایستی علاوه بر گسترش قوس بالا، جلو آوردن فک بالا  نیز توسط ارتودنتیست انجام شود . متخصص ارتودنسی دندانها را ردیف می کند و فک بالا را به سمت جلو هدایت می نماید و هر فاصله ای که به دلیل وجود شکاف در این بیماران وجود دارد باید به طور مناسب بسته شود. دندانهای غایب توسط پروتز و ایمپلنت جایگزین خواهند شد . درمان ارتودنسی این بیماران با دستگاههای متحرک و ثابت ارتودنسی انجام می شود .

۵- مشکلات روحی روانی :

این کودکان به دلیل ظاهری ناخوشایند و مشکلات تکلمی ، دچار عدم اعتماد بنفس و مشکلات روحی می گردند . در ضمن ، والدین دچار مشکلات روحی ، احساس گناه و نگرانی از وضعیت آینده کودک می شوند . والدین باید با کودک مبتلا به شکاف لب و کام مانند یک کودک عادی رفتار کنند . اگر والدین اجازه ندهند کودک وارد اجتماع شود ، کودک مهارت های زندگی و حرکتی را فرا نمی گیرد .

درمان

شکاف لب و کام به طور رضایت بخشی قابل درمان می باشد . برای درمان کودکان مبتلا به شکاف لب و کام نیاز به تیم درمانی از متخصصین مختلف می باشد که شامل اعضای زیر می باشد .

۱- متخصص ارتودنسی

۲- دندانپزشک عمومی

۳- جراح فک وصورت

۴- متخصص گوش و حلق و بینی

۵- جراح پلاستیک

۶- متخصص گفتار درمانی

در تصویر زیر ( تصویر چپ) یک کودک ۵ ماهه با شکاف لب در ناحیه راست لب مشاهده می شود که توسط جراح،  لب بیمار ترمیم گردیده و تصویر سمت راست ۸ هفته پس از جراحی نتیجه عالی را به همراه داشته است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

error: کلیک راست در این سایت غیر فعال می باشد.