نوعی از ناهنجاری دندانی است که در آن دندانها بیرون تر یا داخل تر از موقعیت نرمال خود قرار می گیرند و شامل دو نوع کراس بایت قدامی و کراس بایت خلفی است.
کراس بایت قدامی:
در حالت نرمال دندانهای قدامی فک بالا حدود ۲ میلی متر جلوتر از دندانهای قدامی فک پایین هستند.در صورتی که این حالت معکوس شود، یعنی دندانهای قدامی فک بالا داخل تر از فک پایین قرار گیرند، به این ناهنجاری کراس بایت قدامی گویند که می تواند شامل یک یا چند دندان باشد.در تصویر زیر یک بیمار۷ ساله با کراس بایت قدامی ( کراس بایت تک دندان روی دندان ثنایای چپ فک بالا) را مشاهده می نمایید.رفع این مشکل توسط ارتودونتیست به سادگی امکانپذیر بوده و اغلب با درمان متحرک ارتودنسی به خوبی قابل اصلاح می باشد.
کراس بایت خلفی:
در حالت نرمال دندانهای خلفی فک بالا بیرون تر از دندانهای خلفی فک پایین است.اگر این رابطه بصورت بیرون تر بودن دندانهای خلفی فک پایین تبدیل شود به آن کراس بایت خلفی می گویند.
از مهمترین عوارض این ناهنجاری در صورت عدم درمان، می توان به سایش دندانها، انحراف فک هنگام بسته شدن دهان، ایجاد ناقرینگی های صورتی و فکی و آسیب های مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و نازیبایی لبخند اشاره نمود.درمان کراس بایت خلفی در سنین رشد، بسته به سن بیمار به سادگی توسط پلاک های متحرک و یا دستگاههای ثابت گسترش عرضی قوس قابل انجام است.
تصویر زیر به طور شماتیک کرای بایت خلفی را نشان می دهد.